Definitie van de competentie gewetensvolheid
Vasthouden aan de ongeschreven regels over wat wel en niet kan en mag, die gelden binnen de functie en organisatie.
Indicatoren van gewetensvolheid
- Kennis: weet welke ongeschreven regels er gelden over wat wel en niet kan en mag binnen de functie en de organisatie.
- Inzicht: begrijpt welke ongeschreven regels, over wat er wel en niet kan en mag binnen de functie en organisatie, het meest gevoelig zijn voor verleiding.
- Geen concessies: houdt ook onder druk vast aan ongeschreven regels over wat wel en niet kan en mag. Weerstaat de verleiding om hier concessies aan te doen.
- Getrouwe melding: meldt misstanden op het gebied van ongeschreven regels over wat wel en niet kan en mag desgevraagd eerlijk.
- Klokkenluider: is bereid om op eigen initiatief melding te maken van misstanden op het gebied van ongeschreven regels over wat wel en niet kan en mag, ondanks de mogelijke negatieve gevolgen voor zichzelf.
Ontwikkelbaarheid van de competentie gewetensvolheid
Deze competentie is vrij moeilijk te ontwikkelen (niveau III).
Ontwikkelbaarheid gewetensvolheid in combinatie met het Octogram
Gewetensvolheid is makkelijker te ontwikkelen voor: strategen.
Strategen kunnen hun eigen mening goed beargumenteren en feitelijk onderbouwen. Ze durven hun mening ook te uiten. De strateeg is onafhankelijk in het denken en kan zich goed een eigen oordeel vormen over sociale en ethische dillema’s. Strategen durven zaken aan de kaak te stellen en een minderheidsstandpunt in te nemen, ook als dit in hun nadeel kan uitpakken.
De pionier heeft er bij het ontwikkelen van de competentie gewetensvolheid voordeel van dat hij niet bang is om ergens melding van te maken.
Gewetensvolheid is moeilijker te ontwikkelen voor: verankeraars.
De verankeraar wil liever zelf niet nadenken over sociale en ethische kwesties die buiten de formele regels en procedures vallen. De verankeraar verschuilt zich het liefst achter formele regels en procedures, of dit nu sociaal en ethisch juist is of niet. Bij informele sociale en ethische standaarden hebben verankeraars geen zekerheiden om op terug te vallen.
Rollen in het gele kwadrant zullen ook niet snel de klokkenluiderfunctie op zich nemen. Hun empatisch vermogen staat hierbij in de weg en ze laten relatief gemakkelijk een beroep op zich doen, ook in kwesties waar ze misschien niet volledig achter staan.
Ontwikkelen van de competentie gewetensvolheid
Belemmerende overtuigingen bij het ontwikkelen van gewetensvolheid
- We doen het altijd al zo.
- Ik steek mijn hoofd liever niet boven het maaiveld uit.
- Ik wil geen klikspaan zijn.
- Over formele regels is vast goed nagedacht, dus hoef ik hier zelf niet over na te denken.
- Iedereen heeft z´n prijs.
Helpende overtuigingen bij het ontwikkelen van gewetensvolheid
- Als ik er niets van zeg doet misschien niemand dat.
- Je bent zelf verantwoordelijk voor je eigen daden.
- Regels en procedures zijn er niet om je achter te verschuilen maar om je richting te geven.
- Blijf trouw aan jezelf.
Tips voor ontwikkeling
- Spelen van games met morele dilemma´s.
- Normen en waarden bespreekbaar maken binnen het bedrijf.
- Intervisie met daarin aandacht voor het vormen van een eigen mening vormen.
- Bespreekbaar maken van “als-dan-kwesties”
- Integriteitstraining (bijv. Boertiengroep)
Wil je weten of je kandidaat gewetensvolheid makkelijk kan ontwikkelen? Maak dan gebruik van de Competentie Indicator van Online Talent Manager.
