Definitie van de competentie empathie
Aandacht hebben voor de gevoelens, houding en motivatie van anderen en daarvoor openstaan. De eigen invloed op anderen begrijpen en er rekening mee houden.
Indicatoren van empathie
- Openstaan: staat open voor de aard en persoonlijkheid van een ander.
- Inleven: kan zich in een ander inleven. Kan zich voorstellen hoe het is om in iemand anders zijn schoenen te staan.
- Zich verplaatsen: kan zich in de ander verplaatsen. Zich ervan bewust zijn hoe iemand op je overkomt en welke invloed een ander op je heeft.
- Aanvoelen: kan de gevoelens, gedachten en gedragingen van een ander goed aanvoelen.
- Tact: voelt aan en onderkent welk effect de eigen aard en het eigen gedrag op een ander persoon of op een groep personen heeft of kan hebben. Houdt daar rekening mee.
Ontwikkelbaarheid van de competentie empathie
Deze competentie is vrij moeilijk te ontwikkelen (niveau IV).
Ontwikkelbaarheid empathie in combinatie met het Octogram
Empathie is makkelijker te ontwikkelen voor: teamspelers, helpers, pioniers en netwerkers.
Helpers, teamspelers, netwerkers en pioniers zijn allen van nature meer op emoties en gevoelens gericht. Zij begrijpen en ervaren dat emoties en gevoelens een belangrijke rol spelen bij het beïnvloeden van mensen. Teamspelers en helpers zijn meer volgend, zij focussen meer op de gevoelens en emoties van anderen en absorberen deze intern. Pioniers en netwerkers zijn meer bezig met hun eigen emoties en gevoelens en sturend in het uitdragen ervan naar anderen toe.
Empathie is moeilijker te ontwikkelen voor: analytici, verankeraars, strategen en presteerders.
Verankeraars, analytici, strategen en presteerders zij van natura rationeler en meer gericht op controle en feiten. Zij hebben minder met gevoelskwesties en emoties, kunnen vaak ook moeilijker bij hun eigen emoties en vinden het lastig deze te benoemen.
Ontwikkelen van de competentie empathie
Helpende overtuigingen bij het ontwikkelen van empathie
- Je mensen zijn het belangrijkst in je bedrijf.
- Mensen maken het verschil.
- Medewerkers hebben je persoonlijke aandacht nodig.
- Het loont om naar mensen te luisteren.
Belemmerende overtuigingen bij het ontwikkelen van empathie
- Ik ben geen sociaal werker.
- Persoonlijke kwesties moet je in je eigen tijd oplossen.
- Je verdiepen in mensen kost alleen maar tijd en levert niets op.
- Het gaat om de inhoud en feiten, daarmee kun je grip krijgen op zaken, niet met emoties.
Tips voor ontwikkeling
Realiseer je dat ongeveer de helft van de mensen gevoelsmensen zijn. Het zijn met name deze mensen die gevoelig zijn voor een empatische benadering van jou. Leer dus inschatten of iemand een gevoelsmens is of niet. Dit kun je doen door mensen te observeren en waar te nemen, op verbaal maar ook non-verbaal vlak. Een volgende stap is het geven van feedback aan de ander van wat je waarneemt bij hem of haar. Manieren om deze competentie te ontwikkelen zijn het volgen van trainingen waarin de focus ligt op het relationele. Je kunt hierbij denken aan trainingen met basis coachtechnieken, sociale vaardigheidstrainingen, communicatiestijl en inter-persoonlijke effectiviteit.
Wil je weten of jouw kandidaat empathie makkelijk kan ontwikkelen? Gebruik dan de Competentie Indicator.
