Definitie van de competentie creativiteit
Met originele oplossingen komen voor problemen die verband houden met de functie.
Indicatoren van creativiteit
- Omvormen: formuleert problemen anders en plaatst ze daardoor in een ander kader. Werpt nieuw licht op een probleem. Herstructureert een probleemstelling. Schakelt tussen concreet en abstract denken.
- Experimenteren: staat open voor nieuwe ideeën en bouwt daar gemakkelijk op voort. Staat open voor een nieuwe aanpak.
- Brainstormen: levert een productieve bijdrage aan brainstormsessies, of speelt daarin een bepalende rol.
- Origineel: verlaat de gebaande paden. Lanceert nieuwe eigen ideeën en slaat nieuwe wegen in. Legt verrassende verbanden tussen gegevens of problemen.
- Creatieve oplossingen: komt met (een) nieuwe, verfrissende oplossing(en) voor een hardnekkig probleem dat zich al langere tijd voordoet.
Ontwikkelbaarheid van de competentie creativiteit
De competentie creativiteit is moeilijk te ontwikkelen (level III): je hebt het of je hebt het niet. Bijvoorbeeld aanleg voor muziek is moeilijk aan te leren, toch weet iedereen, dat virtuoze musici zeer veel oefenen. Het is dus wel heel goed mogelijk aanwezig talent voor creativiteit tot bloei te brengen door veel oefenen en bijleren.
Ontwikkelbaarheid creativiteit in combinatie met het Octogram
Creativiteit is makkelijker te ontwikkelen voor: pioniers, netwerkers, presteerders en strategen. Voor personen met bovengemiddelde scores in het rode en groene kwadrant is deze competentie gemakkelijker te ontwikkelen. Deze personen hebben een sterke externe oriëntatie. Faciliterend bij het ontwikkelen van creativiteit zijn de divergente denkstijl (buiten de box denken) en durf, welke beide kenmerkend zijn voor pioniers. Het willen verkennen van onbekend terrein, de drang om steeds te vernieuwen spelen daarbij een belangrijke rol. Netwerkers hebben profijt van hun communicatieve vaardigheden bij het brainstormen. Strategen hebben een voorsprong doordat zij een helikopterview hebben, overzicht hebben en alles in een meeromvattend kader kunnen plaatsen waardoor ze met name goed zijn in het bedenken van originele ideeën en deze omvormen door verbanden te leggen waarmee ze nieuwe concepten ontwikkelen. De combinatie van zowel een hoge score op pionier als op strateeg geeft de beste voorwaarde voor ontwikkeling van creativiteit. De pionier is door zijn vele associaties een bron van ideeën en de strateeg kan deze (her)structureren tot uitvoerbare plannen.
Creativiteit is moeilijker te ontwikkelen voor: verankeraars, analytici en helpers. Personen die hoog in het gele of blauwe kwadrant scoren ondervinden hinder door hun convergente denkstijl en risicomijdende gedrag. De verankeraar in het bijzonder is een perfectionist die gefocust is op het vasthouden aan het bekende en bestaande. Analytici houden teveel vast aan al bestaande informatie en feiten en staan hierdoor weinig open voor creativiteit. Helpers zijn gericht op zekerheid en hebben hierdoor moeite met het betreden van het onbekende.
Ontwikkelen van de competentie creativiteit
Belemmerende overtuigingen voor het ontwikkelen van creativiteit zijn
- Creativiteit is aanboren en dus niet aan te leren.
- Wat een boer niet kent dat eet hij niet.
- Wie voor een dubbeltje geboren is zal nooit een kwartje worden.
- Creativiteit geeft chaos en levert uiteindelijk weinig op.
Helpende overtuigingen bij het ontwikkelen van creativiteit zijn
- Wanneer je je angst voor het onbekende overwint wordt je sterker.
- Creativiteit is aan te leren door veel te oefenen.
- Er gaat een wereld voor je open als je buiten de box denkt.
- Fouten mogen maken helpt om creativiteit te ontwikkelen.
Tips voor ontwikkeling
E. de Bono is een bekende auteur op het gebied van creativiteit. Door zijn boeken te lezen en een training te volgen is het mogelijk creativiteit te ontwikkelen. Het vergt echter veel oefening.
De Competentie Indicator kan je inzicht geven of de competentie creativiteit voor jouw kandidaat makkelijk te ontwikkelen is.
