Definitie van de competentie omgevingsbewustzijn
Laten blijken goed geïnformeerd te zijn over maatschappelijke ontwikkelingen of andere omgevingsfactoren en deze kennis effectief benutten voor de eigen functie of organisatie.
Indicatoren van omgevingsbewustzijn
- Economische focus: is op de hoogte van economische ontwikkelingen. Benut deze kennis effectief voor de eigen functie of organisatie. Heeft gevoel voor economische trends.
- Directe omgeving: is op de hoogte van wat er speelt in de directe omgeving. Benut deze kennis effectief voor de eigen functie of organisatie.
- Maatschappelijke focus: is op de hoogte van maatschappelijke ontwikkelingen. Benut deze kennis effectief voor de eigen functie of organisatie. Heeft gevoel voor maatschappelijke trends.
- Informele kanalen: heeft een netwerk van uiteenlopende informele kanalen en heeft daardoor toegang tot allerhande informatie die nuttig is of kan zijn voor de eigen functie of organisatie.
- Politieke focus: is op de hoogte van politieke ontwikkelingen. Benut deze kennis effectief voor de eigen functie of organisatie. Heeft gevoel voor politieke trends.
Ontwikkelbaarheid van de competentie omgevingsbewustzijn
De competentie omgevingsbewustzijn heeft te maken met het op de hoogte zijn van informatie/kennis, zowel relationele als meer rationele informatie. De competentie omgevingsbewustzijn is ontwikkelbaar door grote inzet (niveau III).
Ontwikkelbaarheid van omgevingsbewustzijn in combinatie met het Octogram
Omgevingsbewustzijn is makkelijker te ontwikkelen voor: strategen en netwerkers. Bij het ontwikkelen omgevingsbewustzijn zijn strategen in het voordeel omdat zij van nature extern gericht zijn op rationele feitelijke informatie en kennis. Hierdoor zijn zij vaak goed op de hoogte van economische, maatschappelijke en politieke ontwikkelingen. Netwerkers zijn eveneens, maar wel in mindere mate dan strategen, in het voordeel bij het ontwikkelen van deze competentie door hun relationele externe gerichtheid. Zij weten vaak heel goed wat er zich in hun directe externe omgeving afspeelt. Daarnaast hebben zij vaak een groot netwerk en daardoor toegang tot veel informele kanalen die hen op de hoogte houden.
Omgevingsbewustzjn is moeilijker te ontwikkelen voor: verankeraars en helpers. Verankeraars en helpers zijn meer intern dan extern gericht waardoor zij van nature minder open staan voor hun externe omgeving. Zij zijn geneigd zich af te sluiten voor externe zaken die voor onduidelijkheid en onzekerheid zorgen. Verankeraars en helpers zijn beide gericht op balans, zekerheid en duidelijkheid en hebben beide een hekel aan onzekerheid. Voor helpers geldt dit met name voor het emotionele onzekerheid in relatie tot mensen in hun nabije omgeving. Voor verankeraars betreft dit vooral onzekerheid in relatie tot hun taken.
Ontwikkelen van de competentie omgevingsbewustzijn
Belemmerende overtuigingen bij het ontwikkelen van omgevingsbewustzijn
- Het onbekende is bedreigend en verstoort de balans.
- Waarom al die ontwikkelingen en veranderingen? Dat geeft alleen maar onduidelijkheid.
- Netwerken en informele kennis leveren uiteindelijk te weinig op.
- Mensen met een sterke politieke focus zijn niet te vertrouwen.
- Politieke dieren zijn onduidelijk, ze zeggen vaak met veel woorden niets.
Helpende overtuigingen bij het ontwikkelen van omgevingsbewustzijn
- Kennis van de externe omgeving is verrijkend.
- Je hebt relaties nodig om verder te komen.
- Je bewust zijn van de omgeving biedt kansen voor de toekomst.
- Kennis en externe contacten zijn nodig om verder te komen.
- Om te kunnen oogsten moet je eerst zaaien.
Tips voor ontwikkeling
- Voor mensen die minder gemakkelijk het contact aangaan met vreemden helpt het om deel te nemen aan expertdiscussies/groepen in social media.
- Plan tijd in je agenda om actualiteiten te volgen.
- Breng de (koffie)pauzes door met mensen die sterk omgevingsbewust zijn en probeer actief mee te doen in de discussies.
Door de Competentie Indicator in te zetten maak je inzichtelijk of omgevingsbewustzijn voor jouw kandidaat makkelijke te ontwikkelen is.
