Definitie van de competentie stressbestendigheid
Kunnen omgaan met spanningen in de werksituatie. Effectief blijven presteren onder tijdsdruk, met onvoldoende middelen, bij tegenslag, teleurstelling of tegenspel.
Indicatoren van stressbestendigheid
- Tijdsdruk: blijft ook onder forse tijdsdruk presteren in het werk. Blijft effectief als de deadline in zicht komt.
- Middelen: blijft ook met onvoldoende middelen effectief presteren in het werk. Maakt er het beste van met de middelen die wel beschikbaar zijn.
- Tegenslag: blijft effectief presteren, ook als het onverwacht tegenzit of als de moeilijkheden zich opstapelen.
- Tegenspel: blijft ook effectief presteren als mensen met andere belangen niet mee willen werken of zelfs tegenwerken.
- Ambiguïteit: gaat effectief om met onzekerheid over het te bereiken doel, bij vage richtlijnen, de te volgen aanpak of bij tegenstrijdige instructies.
Ontwikkelbaarheid van de competentie stressbestendigheid
Stressbestendigheid heeft een sterke relatie met persoonlijkheid en is hierdoor moeilijk te ontwikkelen. Er zijn echter wel tal van effectieve trainingen om beter te leren omgaan met stress.
Ontwikkelbaarheid van stressbestendigheid in combinatie met het Octogram
Stresstendigheid is relatief makkelijk te ontwikkelen voor: strategen en presteerders. Stressbestendigheid is met enige inspanning ontwikkelbaar voor strategen en presteerders. Zij zijn in het voordeel vanwege hun zakelijkheid, directheid en rationaliteit. Zij kunnen denken, handelen en voelen goed van elkaar scheiden.
Stressbestendigheid is moeilijker te ontwikkelen voor: teamspelers, helpers (en analytici). Teamspelers en helpers hebben een nadeel bij het ontwikkelen van stressbestendigheid. Hun gevoeligheid zorgt ervoor dat zij ‘de situatie’ op zichzelf betrekken en worden gehinderd door hun sterke inlevingsvermogen. Analytici zijn gevoelig voor tegenslag en wanneer zij beperkt worden in de middelen om hun werk goed uit te voeren, zullen zij minder stressbestendig zijn.
Ontwikkelen van de competentie stressbestendigheid
Belemmerende overtuigingen bij het ontwikkelen van stressbestendigheid
- De situatie is niet te veranderen.
- Ik ben altijd verantwoordelijk voor het welbevinden van anderen.
- Ik ben nou eenmaal gevoelig voor stress.
- Alles moet tot in de puntjes geregeld zijn, anders heb ik gefaald.
- Ik ben de enige die zich verantwoordelijk voelt.
Helpende overtuigingen bij het ontwikkelen van stressbestendigheid
- Men krijgt mij er niet onder.
- De situatie kan ik niet veranderen: ik moet mijn zienswijze veranderen.
- Iedereen is verantwoordelijk voor zichzelf.
- Mensen kunnen meer stress aan dan ze denken.
- Ik ben het die de situatie zelf kan beïnvloeden.
Tips voor ontwikkeling
Situaties in een zakelijk perspectief plaatsen is een groot deel van de oplossing bij het ontwikkelen van stressbestendigheid. Door meer rationaliteit toe te laten kunnen emoties worden gedempt. Wanneer situaties niet te beïnvloeden zijn kan men door middel van RET (Rationeel-emotieve therapie) leren minder last te hebben van de situatie. Een van de technieken die hierin worden gebruikt is cognitieve herdefinitie. Hiermee leert men de situatie anders te waarderen en er minder last van te hebben. Stress door tijdsdruk kan worden beïnvloed door beter te plannen en organiseren. Gevoelige personen kunnen leren hun onrust te bestuderen door meditatie of mindfullness. Door inzichtgevende training of coaching leert men innerlijke afstand te bewaren ten opzichte van de eigen zorgen en angsten.
Wil je weten of je kandidaat in aanleg stressbestendig is? Maak dan gebruik van de Competentie Indicator van Online Talent Manager.
